WERKGROEP MONUMENTEN en ARCHEOLOGIE

De werkgroep bestaat thans uit de volgende leden: Albert Lambers (vz), Wim van Dongen, Marie Thérèse Geerts, Ben Jansen, Cees Kleij, Kees van Oosterhout en Frans Withagen.

Deze werkgroep komt regelmatig bijeen en bespreekt de monumenten waarmee de gemeente zich bezighoudt. De werkgroep kan daarover in contact treden met de gemeente (wethouder en/of afdeling erfgoed)

Verder houdt de werkgroep contact met andere verenigingen die op dit gebied bezig zijn.

Bij de leden van de erfgoedvereniging is natuurlijk veel kennis aanwezig van de monumenten in Breda. De werkgroep stelt het zeer op prijs als andere leden van de erfgoedvereniging meedenken en eventueel melding maken van zaken die op dit gebied spelen. Het e-mail adres van de voorzitter is: a.lambers@kpnplanet.nl

Op deze plaats zal de werkgroep regelmatig verslag doen van de activiteiten.


grote_olv_kerk


hhartkerkHeilig Hartkerk
Het gaat er na 30 jaar dan toch nog van komen. In de voormalige driebeukige Heilig Hartkerk (met de status van monument) aan de Baronielaan wordt een aantal appartementen gerealiseerd, verschillend in grootte, enkele zelfs met een tuin erbij. In 1986 werd er voor de laatste keer een H. Mis gecelebreerd en daarna bleef het 30 jaar lang onrustig. Het interieur is na bewoning door krakers sterk verwaarloosd. De gehele voorzijde van de kerk, inclusief toren, is al gerestaureerd en maakt weer deel uit van het fraaie stadsgezicht van de Baronielaan De zuidkant is inmiddels ook gerestaureerd (goten, voegwerk en kapconstructie). En.... het zgn. vieringtorentje op het middendeel van het dak krijgt een opknapbeurt. Ook in de naastgelegen pastorie komen woonappartementen.
zalmschouw

Zalmschouw
In de haven werd tussen een aantal andere schepen (stuk voor stuk monumenten dus erfgoed). Met name het bootje rechts is bijzonder. Het gaat hier om een zgn. zalmschouw met als code DRI 19 (Drimmelen 19). Deze zalmschouw werd gebouwd op de werf van Hendrik van den Hoff rond 1900. Deze schouw diende als vissersbootje in de wateren rond Woudrichem en werd als zodanig gebruikt tot medio 1950. Later werd de boot verkocht aan ene Bos uit Dordrecht die het scheepje weer opknapte en het voorzag van een buitenboordmotor. Maar je kon er ook nog mee zeilen. In 2000 kwam het bootje weer in Bredase handen (Teun Kools).. De DRI 19 is dus ouder dan 50 jaar en is met recht ene varens cultureel erfgoed (geregistreerd in het Nederlandse register Varende monumenten onder nr. 1331). Zo ligt er nog een aantal schepen in de haven van Breda. De moeite waard om eens de tijd te nemen om dat varend erfgoed te bekijken. Een aantal ervan wordt permanent bewoond. In elke geval chapeau voor die bewoners/eigenaren die deze boten met zeer veel inzet en liefde behouden voor het nageslacht en er tijdens het varen ook nog plezier aan beleven.


VILLA TRIANON, Baronielaan 173
Geschiedenis

trianonVerborgen in het groen staat misschien wel een van de mooiste woningen van Breda: Villa Trianon, nu nog in gebruik als kantorenpand. Trianon heette voorheen "Mon Repos". Opdrachtgever tot de bouw was J. Verschuren en de architect A. van Spaandonk. Datering gebouw: 1906/1907. Het is opgetrokken in Franse- en neorenaissance stijl. In 1919 kwam de villa in eigendom van de brouwersfamilie (Drie Hoefijzers) Charles Smits. In 1923 volgde o.l.v. architect F.P. Bilzen een uitbreiding en heet vanaf dat moment Villa Trianon. In de periode 1949 tot 1977 kwam het gebouw in gebruik voor gerepatrieerden uit Indonesië. In 1977 volgde een grondige renovatie en werd een (niet beschermde) vleugel aangebouwd. Het gebouw, een rijksmonument, is rijk voorzien van glas-in-lood ramen van de Haarlemse ateliers Bogtlan, die ook de prachtige ramen maakte voor het hoofdkantoor van de Drie Hoefijzers.

De plannen
Thans zijn er nieuwe ontwikkelingen rond Trianon. Somnius Real Estate en Maas-Jacobs gaan de villa en omgeving herontwikkelen. Op de site van Maas-Jacobs staat al een impressie. https://www.maasjacobs.nl/projecten/park-trianon. De bestaande rijksmonumentale villa wordt gerestaureerd en opgesplitst in maximaal 2 woningen. Hierbij wordt een latere uitbreiding van de villa (het koetshuis dat in 1978/1979 aan de villa is gebouwd) gesloopt. Achter de villa op het noordwestelijke deel van het perceel wordt een appartementengebouw met 12 appartementen gerealiseerd. Door de sloop van het voormalig koetshuis komt ruimte vrij om een inrit te creëren naar dit appartementengebouw. Het gebouw bestaat uit 3 bouwlagen waarbij de bovenste appartementen een opbouw krijgen die toegang geeft tot een dakterras. Deze opbouw reikt tot maximaal 14 meter hoog. Onder het appartementengebouw komt een parkeergarage. Aan de Okeghemlaan op het zuidelijke deel van de locatie worden 3 grondgebonden woningen gebouwd. Voor de nieuwbouw moeten nogal wat oude bomen gekapt worden. De bedoeling is wel dat rond de appartementen een openbaar landschapspark wordt ingericht.


mark01 mark02

Bij  de Klokkenberg is, na enige discussie over wel of niet autoverkeer, een brug over de Mark geplaatst.

Het paaltje maakt nu een eind aan deze discussie.

nw_haagdk01
nw_haagdk02

Tijdens een schouw op 1 april 2019 met onze werkgroep Monumenten hebben we de Nieuwe Haagdijk onder de loep genomen. De straat is op een goede manier heringericht. Kortgeleden is de Haagbrug gerenoveerd en zijn de bijzondere vier beeldhouwwerken weer teruggeplaatst.
Er werden opvallend veel vergunningen aangevraagd voor opsplitsing in- of legalisatie van appartementen. Bewoning boven de winkels is prima en kan gemakkelijk worden gerealiseerd, mede doordat veel winkels voorzien zijn van een aparte entree naar de bovenverdieping. Hiervoor een groot compliment aan de gemeente Breda.
Over het algemeen zien de gevels er goed uit. De winkelpuien zijn zeer verschillend van kwaliteit. Hier zou beter op gelet kunnen worden. Opvallende leegstand is bij no. 1 waar A. J. Verhagen ooit fijne vleeschwaren verkocht. Met name de begane grond staat al vele jaren te verloederen.Verder staat op de hoek bij de brug (no. 46) biljartcentrum Michielsen/café Vroeger leeg. Hier komen wooneenheden. Hopelijk wordt het karakter van dit hoekpand hierdoor niet aangetast.


grand_theatre01 grand_theatre02

Na drie jaar sluit de Grand Theatre Boekhandel aan het Van Coothplein. Eigenaar van het pand, Aad Ouborg biedt nu het pand te huur of te koop aan. Hij geeft aan dat er al drie gegadigden zijn. Journalist Paul Verlinden suggereert dat de Kunsthal, waarvoor de gemeente al  1 miljoen euro heeft klaarliggen, hier maar moet komen.


nw_ginnekenstr01 nw_ginnekenstr03 nw_ginnekenstr02

nw_ginnekenstr04De werkgroep Monumenten heeft op 3 december 2018 een werkbezoek gebracht aan de Nieuwe Ginnekenstraat. Dit naar aanleiding van:
- Diverse aanvragen voor legalisatie appartementen (nrs. 2, 11-13, 27, 29, 35 en 45)
- Aanvragen voor wijziging winkelpuien (nrs. 5, 18, 36, 39)
- Signalen over toenemende leegstand

Door dit werkbezoek zijn onze bestaande zorgen over deze straat alleen maar toegenomen.

Ons uitgangspunt was het verhaal  over het plan Van Gendt en speciaal de Nieuwe Ginnekenstraat. Wij lezen daar onder andere:
Een van de meest opvallende kenmerken van het Plan-Van Gendt is de consequente breedte van de straten. Van Gendt heeft boulevards aangelegd van dertig meter breed: de Willemstraat, Sophiastraat, Nieuwe Boschstraat, Nieuwe Ginnekenstraat, Nieuwe Haagdijk en andere. Deze boulevards waren voorzien van een dubbele rij bomen op een verhoogd middenpad. Dit stelsel van boulevards werd aangevuld met straten van zestien meter breed. Deze breedte was nog ruim voldoende voor twee rijen bomen aan de zijkant. Door middel van servituten bedong het Rijk dat de gevels van de panden aan de belangrijkste straten een hoogte zouden krijgen van minimaal acht meter. Deze kenmerken zorgen voor het typische Bredase boulevardprofiel. Het definitieve ontwerp van Van Gendt dateert van 7 april 1875.

Ligging
Dat de Nieuwe Ginnekenstraat niet in het verlengde van de Ginnekenstraat ligt, is historisch verklaarbaar. De verbinding vanuit de binnenstad naar de Wilhelminastraat, zeker wanneer de herinrichting voltooid is een aantrekkelijke winkelstraat, is daardoor lastig.
Wanneer de Nieuwe Ginnekenstraat niet aantrekkelijk genoeg is, zelfs een probleem.

Leegstand
Aan de oneven kant (1 t/m 49) staan in ieder geval de nrs. 3, 5, 9, 11 en 41 leeg, aan de even kant (2 t/m 38) 18, 30 en 32 (binnenkort), en 36.
Verder ook de twee kiosken op het middengedeelte.

Winkelpuien en reclame
Vanaf de eerst verdieping valt nog veel te ontdekken van de oorspronkelijke luxe uitstraling en ook op de begane grond  is nog een aantal fraaie gevels (nrs. 30, 32, 34 b.v.). Deze elementen moeten zeker gehandhaafd blijven.

Wat betreft de aanvragen voor vergunning aanpassing winkelpui zal de gemeente nadrukkelijk kwaliteitseisen moeten stellen, ook aan de reclame op de gevels die vaak geen recht doet aan het oorspronkelijk karakter van de straat.

erfgoedkrt_bda kurzus_bredaos
8 september 2018, Monumentendag. Presentatie concept Erfgoedkaart Breda door wethouder mw. Marianne de Bie Werkgroep Monumenten besteedt ook aandacht aan immaterieel erfgoed. Zondag 4 november 2018: Laatste les van de 'Kurzus Bredaos'

huis_wijngaerde annastraat_5
Wanneer je door Breda loopt, zeker als lid van de Werkgroep Monumenten, is er altijd wel iets dat de aandacht trekt.
Soms negatief, zoals de gevelsteen van het Huis Wijngaerde, Catharinastraat 9, waar de verf van af bladdert. Soms positief, zoals het pand rechts: Sint Annastraat 5, dat net gerestaureerd is.